Jednostka treningowa
Budowa jednostki treningowej
Projektując jednostkę treningową warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych aspektów, takich jak: Temat jednostki treningowej (określa, z jakim aspektem gry będą mieli do czynienia zawodnicy) cel jednostki treningowej Z uwagi na to, że piłka nożna to gra, trener staje się nauczycielem gry, a jego zadaniem jest umożliwienie zawodnikom uczenia się gry. W tym celu w jednostce treningowej trener wprowadza zawodników do określonych sytuacji, które stanowią pewien wycinek (fraktal) pełnej gry. Dzięki temu stwarza zawodnikom możliwość do szukania rozwiązań określonej sytuacji. Ta sytuacja musi zawierać w sobie wszystkie aspekty gry (techniczny, taktyczny, motoryczny, mentalny) oraz wszystkie jej cechy (złożoność, zmienność, nieprzewidywalność, współdziałanie, przeciwdziałanie).
Planowanie i realizacja jednostki treningowej
Jeżeli celem głównym jednostki treningowej jest poprawa jakości gry, proces planowania należy rozpocząć od części głównej, czyli od gry o największej złożoności, właśnie ta gra bowiem najbliższa jest grze właściwej.
Jeżeli trener rozpocznie projektowanie treningu (konspekt) od gry o największym poziomie złożoności, w poprzedzających środkach treningowych w formie gier powinien skupić się na obniżeniu złożoności gier. Dzięki temu mniejsze gry nawiązywać będą do tej końcowej
Część wstępna treningu
Zasadniczym zadaniem części wstępnej jest przygotowanie zawodnika do tematu przewodniego w części głównej, realizowanej w formie gier lub fragmentów gry.
Zasadniczym celem części wstępnej jest przygotowanie narzędzi, których wykorzystanie będzie miało istotne znaczenie w części głównej. Zatem jeżeli w części głównej celem gry będzie zdobycie przestrzeni, gdzie jako jedno z narzędzi chcemy uczyć przenoszenia gry poprzez zmianę centrum gry krótkimi podaniami, wówczas w części wstępnej możemy nauczać i doskonalić uderzenie piłki wewnętrzną częścią stopy, ponieważ ten element techniki specjalnej będzie odgrywał istotną rolę w zmianie centrum gry. Z drugiej strony, jeżeli w części głównej celem będzie zdobywanie przestrzeni poprzez prowadzenie piłki i drybling, to w części wstępnej świetnym rozwiązaniem będą ćwiczenia nauczania i doskonalenia tych elementów.
Część główna treningu
W części głównej zawodnicy realizują temat jednostki treningowej w formie gier lub jej fragmentów
Gra jest najlepszym nauczycielem, zatem trener powinien dołożyć wszelkich starań, by zawodnicy realizowali w niej określone w założeniach treningu cele, wykorzystując dostępne narzędzia. Środowisko gry pozwala zawodnikom poznawać nowe drogi (sposoby postępowania), które pozwolą osiągać główne cele gry. Ważne, by jasno określić, czego będziemy oczekiwać od zawodników w grze. Z racji tego, że interakcja dwóch drużyn daje wręcz niezliczoną liczbę możliwych rozwiązań, to trener poprzez odpowiedni dobór ograniczeń powinien zachęcić swych zawodników do podejmowania działań ukierunkowanych na cel treningu.
Jakie informacje powinien otrzymać zawodnik od trenera? Dokładnie takie, z jakimi spotka się w grze, gdzie trenera nie będzie. Zatem z punktu widzenia zawodnika o jego działaniach na boisku decydują chwilowa sytuacja, gdy piłkarz stara się osiągnąć cel gry, który w danej chwili jest możliwy do zdobycia. Dla przykładu, jeżeli zawodnicy znajdują się w fazie otwarcia gry, ich głównym celem jest zdobycie przestrzeni, które przybliży ich do realizacji celu głównego, czyli zdobycia bramki. Wchodząc w zachowania zawodnika, jego działaniem kieruje próba osiągnięcia aktualnego celu gry.
Wniosek: trener podaje zawodnikom cel gry, który mają zrealizować. Nie powinien podawać sposobów osiągniecia tego celu, np. konieczności podania lub wykonania innych działań. Dlaczego? Ponieważ decyzja należy zawsze do zawodnika.
Inaczej sytuacja wygląda w sytuacji drużyny przeciwnej, która tworzy środowisko dla drużyny nauczanej. To właśnie na przeciwnika trener powinien narzucać ograniczenia, dzięki którym drużyna nauczana podejmować będzie działania ukierunkowane na realizację celów treningowych. Ucząc atakowania, ogranicz broniących. Ucząc bronienia, ogranicz atakujących.
Tworzenie gier w części głównej należy oprzeć na dwóch tezach:
Ogranicz środowisko, a nie zawodników,
Ograniczenia powinny zachęcać zawodników do działania.
Zasada realności
Każde ćwiczenie powinno mieć ścisłe powiązanie z grą. Powinno być wycinkiem sytuacji, która powtarza się w grze właściwej oraz powinno mieć wszystkie cechy gry. Pozwoli to zawodnikom wykorzystać dostępne informacje z otoczenia, w celu podjęcia określonych działań.
Część końcowa treningu
Ta zazwyczaj najkrótsza część treningu powinna stanowić reakcję trenera, na to, co wydarzyło się w części głównej treningu. Zatem trener powinien zadać sobie pytania, czego w tej części treningu potrzebują jego zawodnicy, nawet jeżeli w samym konspekcie treningu zaplanowane były inne działania.
Trener może zatem skorzystać z wielu możliwych zakończeń treningu, m.in.:
wydłużenia gry z części głównej,
wyrównania deficytów technicznych (np. w formie ścisłej), które utrudniały zawodnikom realizację celów treningowych,
podsumowania zajęć (monolog lub dialog trenera z zawodnikami),
ćwiczeń (np. zabaw) uspokajających zawodników, zabaw integracyjnych po intensywnej części treningu.
Last updated